Allesomvattende recensie van God is een Braziliaan

“Lemmens zit de duizelingwekkende werkelijkheid van Brazilië met zijn stijl op de huid.”

Literair criticus Dorien Kouijzer schreef voor Nexus Instituut een prachtige recensie van Harrie Lemmens boek ‘God is een Braziliaan’.

“Lemmens kan smakelijk vertellen. Hij strooit gul met anekdotes, indrukken, lokale kleuren, historische feiten en kritische beschouwingen. Het plezier dat hij in Brazilië heeft, blijkt wel uit de titel God is een Braziliaan, een verwijzing naar de overtuiging van veel zestiende-eeuwse Europese geleerden dat God in Brazilië, en niet tussen de Tigris en de Eufraat, het aards paradijs had geschapen. De minder paradijselijke kant van Brazilië – favela’s, geweld, corruptie – komt uiteraard ook ter sprake, maar het boek is nadrukkelijk geen sociaal-politieke verhandeling. Musea, literatuur, architectuur en straattaferelen, in hun respectievelijke historische context, spelen een hoofdrol in de bundel, waarbij Lemmens de gesprekken met schrijvers en de inhoud van hun boeken behendig in de achtergrondinformatie weet te integreren. De vele citaten, korte biografieën en samenvattingen van romans functioneren als een staalkaart van de Braziliaanse literatuur, zoals de beschrijvingen van gebouwen, musea en artiesten een indruk geven van het cultureel leven, de moderne kunst en de architectuur.”

Dorien Kouijzer noemt het boek een op literaire leest geschoeid reisverslag, essayistisch, emotioneel, ‘dat er door de strikt persoonlijke benadering in slaagt een universele snaar te raken.’

“Deze caleidoscopische aanpak zal voor elk hoofdstuk, en dus elke stad, gebruikt worden. Keer op keer zullen gesprekken met passanten, schrijvers, citaten uit romans en dichtbundels en beschrijvingen van museumbezoeken, straatrumoer en sociale problematiek elkaar afwisselen. Tijdens een ontmoeting met schrijver en journalist Marçal Aquino komt zo het geweld ter sprake dat de Braziliaanse samenleving in zijn greep houdt. De status die geweld heeft, is voor Aquino het meest beangstigend. Hij schrijft een politieserie voor de televisie, onder andere over de akkoordendie de politie met bandieten sluit. Er gaat, stelt hij, een reële dreiging uit van de favela’s, alleen al door het wapenbezit.Toch laten de rijken lijf en goed beschermen door mensen uit deze wijken. Het is een kluwen, de belangen zijn verstrengeld. Het zijn auteurs zoals Aquino, met hun persoonlijke kijk op de samenleving, die aan God is een Braziliaan een bijzonder reliëf geven, zeker wat de huidige politieke en sociale situatie betreft. Fraai gekozen fragmenten uit het werk van de opgevoerde schrijvers geven diepte aan wat ze vertellen.”

Lees hier de hele recensie.