Over de liefde die José Saramago (16 november 1922 – 18 juni 2010) als kind koesterde voor de film en hoe die liefde aan de wieg stond van zijn latere vertelkunst.
Het was niet alleen schrikken in de bioscopen waar de snotneus met zijn korte broek en borstelkuif naar binnen mocht. Er waren ook lachfilms, meestal kort, met Charlie Chaplin, Buster Keaton en de Dikke en de Dunne, maar de acteurs die ik het leukst vond waren Watt en Half-Watt, die intussen totaal vergeten zijn. Zo lijkt het tenminste, want niemand schrijft meer over hen en hun films komen niet op de televisie. Ik heb hen vooral gezien in de Cinema Animatógrafo, in de Rua do Arco da Bandeira, waar ik af en toe heen ging, en ik weet nog goed hoe ik dubbel heb gelegen bij een film waarin zij (ik zie het nog voor me) molenaars speelden. Heel veel later zou ik te weten komen dat het Denen waren en dat de lange magere Carl Schenström heette en de kleine dikke Harold Madsen. Zoals ze eruitzagen moesten ze wel ooit Don Quichot en Sancho Panza spelen en dat gebeurde ook in 1926, maar die film heb ik nooit gezien. Waar ik helemaal niks aan vond, was Harold Lloyd. En dat is nog steeds zo. (…) Tussen Penha de França, waar wij woonden, en het lyceum, een weg die nu bestaat uit de Avenida General Roçadas en aansluitend de Rua da Graça, lagen twee bioscopen, Salão Oriente en Royal Cine, en daar keek ik samen met klasgenoten die in die buurt woonden altijd naar de filmfoto’s die toen bij de bioscopen hingen. Op basis van die paar beelden, in totaal een stuk of acht tot tien, zette ik ter plekke een heel verhaal in elkaar, met een begin, midden en eind, en bij die misleidende manoeuvre had ik ongetwijfeld baat bij de vroege kennis van de zevende kunst die ik had opgedaan in de gouden tijd van ‘Piolho’ in de Mouraria. Mijn kameraden, een beetje jaloers, luisterden aandachtig en stelden af en toe een vraag om een twijfelachtige passage op te helderen, en ik stapelde leugen op leugen en geloofde bijna dat ik werkelijk had gezien wat ik daar aan het verzinnen was…
Uit: Kleine herinneringen (As pequenas memórias)
Vertaald door Harrie Lemmens
Uitgeverij Meulenhoff, 2007
160 blz.
ISBN 9789029079693
Foto Ana Carvalho
Leave a Reply