Het zal een van de hoogtepunten van Poetry International worden, dat beloven wij u, het optreden van Maria do Rosário Pedreira, gelauwerd dichteres uit Portugal, van wie in 2020 de bundel Scherven verscheen bij Uitgeverij Koppernik. Voor Rotterdam heeft ze een keuze gemaakt uit haar laatste, alom geprezen bundel o meu corpo humano (Quetzal 2022), die in het Portugees, Nederlands en Engels terug te vinden is op de website van het festival. Hier als voorproefje twee gedichten, ‘oren’ en ‘schouders’.

oren
Wanneer ik alleen ben,
zet ik mijn doden rond de
tafel en geef hun te eten –
iedereen een bord, in ruil
voor de verhalen die ik hen
zo graag weer zou willen
horen vertellen. En ik luister
even intens als toen – alsof
ze nog altijd in leven zijn –
opdat hun stemmen niet
uit mijn geheugen vluchten.
Soms moet ik huilen, ja –
en niet omdat ze geen tanden
meer hebben en bijna
alles op het bord laten
liggen, maar omdat ik ze
daar naast me zie en ik mij
toch zo alleen voel.
ouvidos
Quando estou sozinha,
sento os mortos à mesa
e dou-lhes de comer –
um prato a cada um, em
troca dessas histórias que
morro de saudades de os
ouvir contar. E escuto-os
com a velha paixão – tal
qual estivessem vivos –
para não me fugirem as
suas vozes da memória.
Às vezes choro, claro –
e nem é por eles já não
terem dentes e me
deixarem quase tudo no
prato; mas por os ver ali,
ao pé de mim, e me sentir
na mesma tão sozinha.

schouders
Nu de sneeuw op de zware takken van de
taxusbomen gesmolten is en het water
in de wilde stroom van de rivieren tot
stilstand is gekomen; nu de kou geen steken
meer geeft in het hart van de akkers en de
spinnen weer opduiken uit de wonden van
de tuinmuren – schrijf ik om de blijdschap
te bewaren, die het licht van de liefde
brandend houdt. Dus als ik je vraag of je
mij met de jaren en de wereld cynisch
geworden vindt, haal dan alsjeblieft je
schouders niet op: mijn schaterlachen
bevatten nog altijd bloed.
ombros
Agora, que o gelo se derreteu nos
ramos preguiçosos dos teixos e as
águas sossegaram no caudal dos
rios; que o frio deixou de apunhalar
o coração dos campos e as aranhas
voltaram a emergir das feridas dos
muros – escrevo para preservar a
alegria, que é o que mantém acesa
a luz do amor. Por isso, quando te
pergunto se achas que, com os anos
e o mundo, me tornei cínica, por favor,
não encolhas os ombros: as minhas
gargalhadas ainda têm sangue.
Vertaling Harrie Lemmens
Foto’s Ana Carvalho
Meteen “Scherven” besteld.
Verschijnen de hier geciteerde gedichten ook “en plein public”?
Los hiervan en nog steeds actueel: Ik kwam in mijn platenkast de LP van Wolf Biermann “Troz Alledem” tegen. Voor Harrie en Ana niet onbekend naar ik aanneem.
Enkele nummers daarvan zijn nog steeds actueel (daarom ook: “klassiekers¨): ik noem hier: het titelnummer “Troz alledem” en “Deutches miserere”. Ook voor Portugezen de moeite waard, Chega.
Ik neem aan dat de twintig gedichten uit ‘o meu corpo humano’ die ik voor Poetry International heb vertaald binnenkort op de website van het festival te vinden zullen zijn. Plannen voor een integrale Nederlandse uitgave van de bundel zijn er (nog) niet, wel zal ik (een aantal van) de twintig gedichten ook op mijn website plaatsen: harrielemmens.nl Dank voor de Duitse tips!