ars poëtica
poëzie is niet meer dan de klank van haar betekenis
de letter p is niet de eerste letter van het woord poëzie
poëzie is gemaakt van betekenis en dat is haar vorm,
poëzie lees je niet als poëzie maar als brood of bloem, als
fris gras en jouw lippen, lees je als een glimlach over duizend
bomen of een dolkenhemel, dreiging, lees je als angst en het tasten
van blinden, lees je als kinderhand of als jou, moeder, die slaapt
en mij uit jou geboren liet worden om woorden te worden die
niet worden geschreven, lees je als land en zee en vergeten hemel
en geheugen, lees je als stilte, ja, zo vaak lees je poëzie als stilte,
plaats die niet genoemd wordt en betekenis heeft, stilte van jouw
lieve-meisjesblik, stilte op zondag tussen de gesprekken,
stilte na een zoen of bijzonder grote bloem, lees je als stilte
van jou, vader, die na je dood blijft voortbestaan in die stille
poëzie, wie kan het ontkennen?, die je steeds en steeds weer
stiekem schrijft in mij en iedereen die om jou lijdt,
poëzie is niet die pen met zwarte inkt, is niet deze stem,
de letter p is niet de eerste letter van het woord poëzie,
poëzie is toen ik lang kon uitslapen in de zomervakantie en
de zon door het raam naar binnen scheen, poëzie is waar ik
gelukkig was en zo vaak dood ben gegaan, poëzie is toen ik
het woord poëzie niet kende, toen ik de letter p niet
kende en toen ik warm brood uit de oven at, poëzie
is hier, wanneer ik mijn ogen opsla van het papier
en mijn handen je aan laat raken, wanneer ik zonder rijm
en beeldspraak weet dat ik van je hou, poëzie zal er zijn als de
kinderen en vogels kwetteren en zal tot dan toe altijd en alles zijn.
poëzie heeft weet van zichzelf, kent zichzelf en noemt zichzelf nooit
poëzie, schrijft zichzelf nooit met een p, poëzie is in zichzelf
parfum en rook, is een jongetje dat door een boomgaard naar de armen
van zijn vader rent, is de uitputting en de vrijheid die je voelt, is alles
wat ik wil leren als wat ik wil leren alles is,
is jouw blik en hoe ik mij die voorstel, is eenzaamheid en spijt,
poëzie is geen bibliotheek vol vlammend vertelde verzen want dat is een
bibliotheek vol vlammend vertelde verzen en geen poëzie, poëzie is niet de
oorsprong van een woord dat je meent te kennen want je kunt slechts
kennen wat je in handen hebt en je hebt niets in handen, poëzie is geen
aardkluit die een volkslied zingt en muren en wallen optrekt tussen
de verzen en de wereld, poëzie is niet het woord poëzie
want het woord poëzie is een woord, poëzie is vanbinnen
gepekeld vlees, is een blik die in het donker van de nacht naar
de daken staart wanneer iedereen ligt te slapen, poëzie is de
laatste gedachte van een drenkeling, een nachtmerrie, doodsangst, hoop,
poëzie heeft geen strofen maar een lichaam, poëzie heeft geen verzen
maar bloed, poëzie schrijf je niet met letters maar schrijf je met
zandkorrels en zoenen, bloemblaadjes en ogenblikken, kreten en
onzekerheden, de letter p is niet de eerste letter van het woord poëzie,
het woord poëzie bestaat om niet geschreven te worden, zoals ik besta
om niet geschreven te worden, om niet begrepen te worden, zelfs niet
door mijzelf, ook al is mijn betekenis vervat in alle plaatsen
waar ik ben, poëzie ben ik, zijn mijn handen in je haar,
poëzie is mijn gezicht, dat ik niet zie en dat bestaat omdat jij
mij aankijkt, poëzie is jouw gezicht, ik, ik weet niet hoe je het woord
poëzie schrijft, ik, ik weet alleen hoe je haar betekenis schrijft.
arte poética
o poema não tem mais que o som do seu sentido,
a letra p não é a primeira letra da palavra poema,
o poema é esculpido de sentidos e essa é a sua forma,
poema não se lê poema, lê-se pão ou flor, lê-se erva
fresca e os teus lábios, lê-se sorriso estendido em mil
árvores ou céu de punhais, ameaça, lê-se medo e procura
de cegos, lê-se mão de criança ou tu, mãe, que dormes
e me fizeste nascer de ti para ser palavras que não
se escrevem, Lê-se país e mar e céu esquecido e
memória, lê-se silêncio, sim tantas vezes, poema lê-se silêncio,
lugar que não se diz e que significa, silêncio do teu
olhar doce de menina, silêncio ao domingo entre as conversas,
silêncio depois de um beijo ou de uma flor desmedida, silêncio
de ti, pai, que morreste em tudo para só existires nesse poema
calado, quem o pode negar?, que escreves sempre e sempre, em
segredo, dentro de mim e dentro de todos os que te sofrem.
o poema não é esta caneta de tinta preta, não é esta voz,
a letra p não é a primeira letra da palavra poema,
o poema é quando eu podia dormir à tarde nas férias
do verão e o sol entrava pela janela, o poema é onde eu
fui feliz e onde eu morri tanto, o poema é quando eu não
conhecia a palavra poema, quando eu não conhecia a
letra p e comia torradas feitas no lume da cozinha do
quintal, o poema é aqui, quando levanto o olhar do papel
e deixo as minhas mãos tocarem-te, quando sei, sem rimas
e sem metáforas, que te amo, o poema será quando as crianças
e os pássaros se rebelarem e, até lá, irá sendo sempre tudo.
o poema sabe, o poema conhece-se e, a si próprio, nunca se chama
poema, a si próprio, nunca se escreve com p, o poema dentro de
si é perfume e é fumo, é um menino que corre num pomar para
abraçar o seu pai, é a exaustão e a liberdade sentida, é tudo
o que quero aprender se o que quero aprender é tudo,
é o teu olhar e o que imagino dele, é solidão e arrependimento,
não são bibliotecas a arder de versos contados porque isso são
bibliotecas a arder de versos contados e não é o poema, não é a
raiz de uma palavra que julgamos conhecer porque só podemos
conhecer o que possuímos e não possuímos nada, não é um
torrão de terra a cantar hinos e a estender muralhas entre
os versos e o mundo, o poema não é a palavra poema
porque a palavra poema é um palavra, o poema é a
carne salgada por dentro, é um olhar perdido na noite sobre
os telhados na hora em que todos dormem, é a última
lembrança de um afogado, é um pesadelo, uma angústia, esperança.
o poema não tem estrofes, tem corpo, o poema não tem versos,
tem sangue, o poema não se escreve com letras, escreve-se
com grãos de areia e beijos, pétalas e momentos, gritos e
incertezas, a letra p não é a primeira letra da palavra poema,
a palavra poema existe para não ser escrita como eu existo
para não ser escrito, para não ser entendido, nem sequer por
mim próprio, ainda que o meu sentido esteja em todos os lugares
onde sou, o poema sou eu, as minhas mãos nos teus cabelos,
o poema é o meu rosto, que não vejo, e que existe porque me
olhas, o poema é o teu rosto, eu, eu não sei escrever a
palavra poema, eu, eu só sei escrever o seu sentido.
In A Criança em Ruínas
Vertaling Harrie Lemmens
Foto Ana Carvalho
Leave a Reply