Door Harrie Lemmens
Met een koffer vol boeken zijn we op weg naar Hamburg om onze eigen bard Zuca Sardan zijn nieuwe dichtbundel te brengen, De hyena, niet de hond. Onze reis begint niet voorspoedig. ‘Leider,’ zegt Twentse conducteur Harrie tweetalig in de Zug naar Berlijn, ‘doet de Heizung het niet, is de restauratie wegens voedselvergiftiging van de Koch dicht en moeten 1e klas Reisenden uit wagon 11 bij hun collega’s in 12 auf den Schoss kruipen. Trotzdem wünschen wir Ihnen eine angenehme Fahrt.’
Scheisse.
Het schiet niet op. Almelo, is dat een stad?
Een boer ligt dwars over de rails met een protesterende riek in de handen. Tegen het milieu. Uit een bosschage komt de Tukkerse tweelingzus van Zweedse Greta aanstormen en sleept hem aan zijn klompen van het spoor. We kunnen verder. Dank je wel, Greetje. (Waar is Faust?)
Hengelo is ook niet best.
De trein schokt als een kudde schapen op een te smal schelpenpad en de laatste postzegel aangeharkt Nederland glijdt achterwaarts weg. Duitsland. De vooruitgang heet voorlopig Einöde.
Bad Bentheim. De paarden van de postkoets worden gedrenkt. Conducteur Harrie maakt plaats voor Schaffner Heinrich. Wildschweine trippelen over de perrons. Grüne Jäger leggen aan. Twee zwaarbewapende Feldwebel met het pistool op ooghoogte van de zittende passagiers stormen door de coupé. Geen dief of Ganove te bekennen.
Heinrich bast door de luidsprekers: ‘Wenige Minuten Verzögerung.’ Jawohl!
Een Duits Haiku haakt zich vast in mijn hersens:
Die Sonne erscheint
Bäume fliegen wild umher
Im Kopf lebt der Tod.
Osnabrück. Leider is de trein naar Hamburg al vertrokken. Kon niet wachten op onze Verspätung. De trein van een uur later heeft twintig minuten vertraging, omdat hij heeft moeten wachten op een Anschlusszug. Wie bepaalt waar gewacht wordt?
De gratis troostcappuccino smaakt naar Malzkaffee. Een frêle Engelse moet een koffer ter grootte van havenstad Kiel vier trappen op en af sjouwen. Die Bahn bakt er steeds minder van.
Hamburg, eindelijk.
Tussen het waterhoofdstation en het even uitgestulpte Gewerbemuseum staat bij de ingang van de U-Bahn een groepje restmensen, met als meest opvallende verschijning een in het zwart gehulde broodmagere vrouw met een vuurrood kapsel, die gebogen als Quasimodo met voorzichtig tastende voeten in slow motion rondjes draait.
De regen maakt de stad tot een troosteloze klomp van rails, asfalt, glas, staal en beton. Een verkeerde moderniteit is verworden tot woestijn. Mensen zijn een vreemd detail, vooral als ze verloederd aan een fles bier hangen. Weihnachten kent geen sneeuw. Eenzaamheid ligt als een kapotgewaaide paraplu in de goot.
Genoeg Elend! Portugese Ricardo begroet ons in het vaste hotel. De zon gaat op en kort daarna schatert Zuca’s lach gul door zijn mooie appartement. Zijn ogen twinkelen en glinsteren als hij De hyena, niet de hond aanneemt uit mijn hand. De proseccofluitjes rinkelen. Het boek bestaat en de dichter is blij. Op naar de Italiaan voor verhalen, verhalen en nog meer verhalen. Maar dat is voor een andere keer.
Na een kort bezoek aan het Literaturhaus, met een prachtige kleine boekhandel, waar de boekverkoper belooft het boek te zullen verkopen, en een zwerftocht langs musea wacht die Bahn.
Over de terugreis kunnen we kort zijn: die duurt bijna vier uur langer dan gepland. Bij het volgende boek (of de presentatie van de Duitse vertaling, er bestaan al plannen…) nemen we het vliegtuig. Sorry Greta en Greetje.
Universum
De kosmos draait eindeloos rond
aan een schroef, een wilde werveling
van planeten, sloppen en krotten
kometen en sterrenbeelden.
Zuca Sardan, De hyena, niet de hond
Samenstelling en vertaling Harrie Lemmens
Uitgeverij Koppernik, Amsterdam 2019
Doem-me a cabeça e o universo.
Mijn hoofd en de wereld doen zeer.
Fernando Pessoa
Um novo sol já vai raiar.
Een nieuwe zon zal stralen.
Vinicius de Moraes
Foto’s Ana Carvalho
Leave a Reply