Een spoor van mezelf – Fernando Pessoa

Fernando Pessoa heeft een hoop gepubliceerd onder andere namen (heteroniemen): denk aan Bernardo Soares (van het Boek der rusteloosheid) en de dichters Alberto Caeiro, Ricardo Reis en Álvaro de Campos. Maar ook onder zijn eigen naam heeft hij gedichten geschreven. Van dat orthonieme werk zag maar weinig het licht tijdens zijn leven: het boek Boodschap, een bundel Engelse gedichten en bijdragen aan diverse tijdschriften. Pas lang na zijn dood werden alle losse orthonieme gedichten bijeengebracht in drie delen van elk ruim vijfhonderd bladzijden. De bundel ‘Een spoor van mezelf‘, die op 13 juni bij De Arbeiderspers is verschenen, is een keuze uit die schatkist vol voltooide en onvoltooide gedichten. Vandaag een pre-publicatie uit dit boek, dat onmisbare aanvulling is op wat De Arbeiderspers reeds heeft uitgegeven van Portugals grootste dichter.

Wellicht maak ik ooit nog een eigen gedicht,
niet iets wat, als ik het goed ontleed, 
slechts het web is dat in mij vervaardigd
werd van zoveel naamloos ander inzicht
dat niemand het nog weet…

Een eigen gedicht, waarin ik volledig opga,
waarin ik zeg wat ik voel en wat ik ben,
zonder bijbedoeling, veinzerij of dogma,
als een precieze plaats, daar waar ik sta,
en waar men mij kan zien zoals ik me ken.

Ach, maar wie kan zijn wie hij is? Wie is in staat
te zijn wie hij is, de ziel te hebben die hij heeft?
We zijn onze schaduw, die alleen denken toelaat.
Maar wie stelt denken, onwezenlijke takken, de maat?
Misschien alleen de wind die ons zwiept en verweeft.

Farei talvez um dia um poema meu,
Não qualquer coisa que, se eu a analiso,
É só a teia que se em mim teceu
De tanto alheio e anónimo improviso
Que ou a mim ou a eles esqueceu…

Um poema próprio, em que me vá o ser,
Em que eu diga o que sinto e o que sou,
Sem pensar, sem fingir e sem querer,
Como um lugar exacto, o onde estou,
E onde me possam, como sou, me ver.

Ah, mas quem pode ser quem é? Quem sabe
Ter a alma que tem? Quem é quem é?
Sombras de nós, só reflectir nos cabe.
Mas reflectir, ramos irreais, o quê?
Talvez só o vento que nos fecha e abre.

Vertaling Harrie Lemmens