Door Harrie Lemmens
Zoals Almere in de jaren zeventig van de vorige eeuw gelijk een nieuwe Adamastor, de tragische zeeheld van Luís Vaz de Camões, oprees uit het drooggelegde slijk van de Zuiderzee en daarmee een middeleeuwse belofte inloste – ‘het is al mere wat ge ziet, doch wanhoopt niet, want er ligt land in het verschiet’ -, zo maakte een steenrijke Braziliaanse ondernemer uit de kaste der coronéis, ‘kolonels’, onlangs een deel van zijn fazenda in de zuidelijke deelstaat Santa Catarina bouwrijp voor het utopische project Cidade da Pedra Branca, genoemd naar een in de nabijheid oprijzende witte rotswand.
Als voorlopig laatste gebouw van deze splinternieuwe stad, die vanaf een andere planeet in Zuid-Brazilië lijkt te zijn gedropt, voorlopig nog zonder muur of wal, ook al vraag je je af hoelang dat zal duren als je bedenkt dat de favela’s zelfs in het voorbeeldig Duits-Portugese Florianópolis alleen maar toenemen in aantal en omvang, en dat de Hof van Eden ook een poort had – als voorlopig laatste gebouw werd eind september het Forum geopend, een ruimte voor congressen, vergaderingen en tentoonstellingen van diverse aard. En voor boeken.
Twee weken na de oplevering ging in dat Forum het FLIC van start, de nieuwste loot aan de Braziliaanse literair-festivalstam. Festival de Literatura Internacional de Santa Catarina. Het internationale karakter bleef in deze eerste aflevering beperkt tot wat Argentijnen en Uruguayanen (de buren dus), Nuno Camarneiro uit Portugal (de bron van alles), vanwege Debaixo de algum céu, en Ana Carvalho en mij vanwege God is een Braziliaan, of liever, Deus é Brasileiro. Ook de Duitse vertaler Berthold Zilly, bezig met een nieuwe vertaling van het duivelse Grande sertão: veredas, tevens docent aan de nabijgelegen universiteit van Santa Catarina, liep er rond. Soms moet je ver gaan om je buren te ontmoeten.
In dat Walhalla van het woord, dat hemelse verblijf met zowaar een heuse rijwielzaak (ver kom je echter niet op de fiets), dat paradijs van het Portugees, fluisterde Gods eigen buurman, de Duivel, mij jaloers in het oor dat hij zich eveneens uitstekend thuis voelde in Brazilië. ‘Ik wil ook een boek,’ drensde hij. ‘Goed dan,’ zei ik, en op het scherm van mijn computer in Almere, ruim vijf meter onder de zeespiegel, aardig op weg naar de hel, heb ik alvast met grote letters de titel gezet: …en de Duivel ook.
Doem-me a cabeça e o universo.
Mijn hoofd en de wereld doen zeer.
Fernando Pessoa
Um novo sol já vai raiar.
Een nieuwe zon zal stralen.
Vinicius de Moraes
Foto: Ana Carvalho
Leave a Reply