Nederlandse literatuur succesvol in Brazilië

Het Nederlands Letterenfonds organiseerde vorig jaar in São Paulo en Rio de Janeiro in Brazilië, het tiendaagse evenement Café Amsterdã waaraan verschillende Nederlandse auteurs deelnamen.

Door Maarten Valken

In een tijd van economische crisis, inkrimping van de boekenmarkt en politieke onzekerheid gaat het verrassend goed met de Nederlandse literatuur in Brazilië.

Er staan vertalingen gepland van Bonita Avenue van Peter Buwalda bij uitgeverij Objetiva, Tante Roosje van Paul Glaser bij uitgeverij Rocco, een selectie uit Vincent van Gogh, De kunst van het woord. Zijn mooiste brieven bij uitgeverij Editora 34, Pogingen iets van het leven te maken van Hendrik Groen, bij uitgeverij Planeta, De gevleugelde van Arthur Japin, bij uitgeverij Planeta, Zomerhuis met zwembad van Herman Koch, bij uitgeverij Intrinseca, De passage naar Europa van Luuk van Middelaar, bij uitgeverij É Realizações en Ida Simons Een dwaze maagd, bij uitgeverij Objetiva. De stroom van titels die vorig jaar verscheen ter gelegenheid van het literaire festival Café Amsterdã is voorlopig nog niet afgenomen, zoals vaker gebeurt nadat een land zich internationaal presenteert op een boekenbeurs of door middel van een manifestatie.

Dit jaar zullen er twee titels van Gerbrand Bakker verschijnen, in mei Boven is het stil (vertaling Cristiano Zwiesele do Amaral) en in september De omweg (vertaling Mariângela Guimarães). Beide bij uitgeverij Radio Londres die ook nog twee titels van Arnon Grunberg aankocht, De man zonder ziekte en De asielzoeker. Uitgever Gianluca Giurlando verklaart zijn enthousiasme aldus:

“Café Amsterdã succesfully contributed in popularizing Dutch literature in Brazil. We receive enthusiastic messages from our readers on a daily basis.”

Het tiendaagse festival heeft dus zijn waarde bewezen. Het afgelopen zomer gepubliceerde Tirza van Arnon Grunberg (Radio Londres) werd door drie grote Braziliaanse kranten bij de beste boeken van 2015 genoemd en is herdrukt; Op zee (No mar) van Toine Heijmans (Cosac Naifi) was bij het opheffen van de uitgeverij eind vorig jaar vrijwel uitverkocht, en ook Joe Speedboat van Tommy Wieringa (Radio Londres) werd goed ontvangen en verkocht. Deze drie fictie auteurs namen allen deel aan het festival, samen met dichter Arjen Duinker, graphic novelist Barbara Stok, kinderboekenschrijvers Marjolijn Hof en Janny van der Molen en acteur Ton Meijer. Ook verschillende Nederlandse filmers en scenarioschrijvers waren in Rio aanwezig bij de vertoningen van hun films.
Kort na het festival werden nieuwe Nederlandse titels in vertaling uitgebracht, onder meer Politicídio (Politicide, uitgeverij É Realizações van filosoof Luuk van Middelaar en bij uitgeverij Zouk Deus é brasileira (God is een Braziliaan) van Harrie Lemmens. Politicide werd zo goed ontvangen dat de uitgever ook het tweede boek van Van Middelaar, De passage naar Europa, gaat uitgeven (Europa em transicão). Harrie Lemmens hield in november vorig jaar een succesvolle promotietour door Brazilië, samen met Ana Carvalho, die de bijzondere foto’s voor Deus é brasileira maakte.

In verschillende steden ging Lemmens in gesprek met Braziliaanse auteurs, die in zijn boek aan het woord komen. Zoals Raimundo Carrero, die in de Diário de Pernambuco schreef: ‘Het resultaat is dit opmerkelijke boek, hoewel het ons verdriet, en niet weinig ook. Jawel, wij zijn een land met een grote toekomst, maar wat is dat voor toekomst als we eerst de gevangenis in moeten?’

Lees ook: Nederlandse literatuur is een prachtig exportproduct, door Toine Heijmans.