José Eduardo Agualusa

Door Harrie Lemmens

José Eduardo Agualusa is geboren op 13 december 1960, kort voor het uitbreken van de gewapende onafhankelijkheidsstrijd, in Huambo als zoon van Portugese kolonisten. Zijn vader was afkomstig uit Viana de Castelo in het noorden Portugal, waar diens vader was teruggekeerd na een tijd in Brazilië te hebben doorgebracht als emigrant. Zijn moeder stamde uit Ílhavo, vlak bij Aveiro, eveneens in het noorden van Portugal gelegen. Zij werkte in Angola als onderwijzeres, zijn vader was spoorwegemployé. In 1975 keert hij met zijn ouders terug naar Portugal, waar hij in Lissabon bosbouw gaat studeren en de literatuur ontdekt. Onder andere Eça de Queiroz (1845-1900), voor wie hij nog steeds een grote liefde koestert, en Fernando Pessoa. Diens Boek der rusteloosheid is zijn lijfboek, zoals blijkt tijdens een interview met Arjan Peters bij Writers Unlimited Festival 2016 in Den Haag.

Hij verruilt de bosbouw voor de pen, eerst als journalist, daarna als schrijver. In 1989 verschijnt zijn eerste roman, A conjura, over het streven naar onafhankelijkheid in het begin van de twintigste eeuw. Zijn laatste roman, A Rainha Ginga, beschrijft het leven van een mythische zeventiende-eeuwse Angolese koningin. Naast die romans bestaat zijn oeuvre uit korte verhalen en columns, kinderboeken, toneelstukken, poëzie en filmscripts.

Agualusa voelt zich vooral Angolees, maar heeft ook de Portugese nationaliteit en Lissabon is zijn uitvalsbasis. Van daaruit trekt hij door de Portugeestalige wereld en de vele landen waar hij inmiddels vertaald is. In Nederland zijn, naast een aantal losse verhalen in tijdschriften, vijf romans van hem verschenen: Een steen onder water, De handelaar in verledens, De vrouwen van mijn vader, Het labyrint van Luanda (allen bij Meulenhoff) en Een algemene theorie van het vergeten ( uitgeverij Koppernik).
Agualusa heeft een zoon en een dochter.

Voor meer informatie over zijn leven en werk, zie de nawoorden in Een steen in het water, De handelaar in verledens en Een algemene theorie van het vergeten.